Wśród wielu mobilnych i desktopowych systemów operacyjnych znaleźć można platformy znacznie różniące się zakresem zastosowania, wsparcia producenta, podatnością na ataki hakerskie i ceną. Decydując się na wybór danego sprzętu, użytkownik podejmuje również decyzję wyboru filozofii producenta stojącej za danym systemem operacyjnym. Jak wybrać ten najlepszy? Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze systemu operacyjnego na komputer i smartfon.

Systemy operacyjne – co to jest?

Przed przejściem do opisu poszczególnych systemów operacyjnych konieczne jest wyjaśnienie, czym jest ten rodzaj oprogramowania i dlaczego jest tak ważny. System operacyjny jest podstawowym środowiskiem służącym do zarządzania zasobami sprzętowymi i wirtualnymi urządzenia. Spośród wielu jego zadań wymienić można przydzielanie zadań procesorowi i ustalanie priorytetu jednych nad drugimi w danym momencie działania sprzętu, zarządzanie zasobami pamięci, w tym danymi zapisanymi na dysku, pośredniczenie w komunikacji między poszczególnymi podzespołami (procesorem, płytą główną, kartą graficzną, dźwiękową i sieciową itd.) oraz zapewnianie dostępu do sieci. Kluczową cechą każdego współczesnego systemu operacyjnego jest także środowisko graficzne, zwane także interfejsem użytkownika. To właśnie ono umożliwia osobie obsługującej komputer lub smartfon wydawanie poleceń takich jak np. włączanie WiFi czy zapisywanie pliku w wygodny sposób, tj. za pomocą ikon i przycisków, które użytkownik klika.

Rodzaje systemów operacyjnych

Oprogramowanie kontrolujące sprzęt elektroniczny można podzielić przede wszystkim na systemy operacyjne dla komputerów oraz te, które kontrolują urządzenia mobilne, czyli smartfony i tablety. Oprócz nich istnieją także oprogramowania serwerowe, które są przeznaczone dla klienta biznesowego. Są także platformy przygotowane do zarządzania urządzeniami wearables (pol. ubieralnymi, np. smartwatch lub opaska sportowa), telewizorami, systemami infotainment samochodów i sprzętem z segmentu IoT (Internet of Things, pol. internet rzeczy), czyli domowymi odkurzaczami, oświetleniem itp. W przypadku oprogramowania dla urządzeń ubieralnych oraz IoT użytkownikom oddaje się do dyspozycji zazwyczaj jednak odpowiednią wersję mobilnego systemu operacyjnego (np. Android Auto), rzadziej zaś osobną platformę.

Porównanie systemów desktopowych i mobilnych

Desktopowe systemy operacyjne, czyli te pisane na potrzeby komputerów podzielić można na wywodzący się z DOS Microsoft Windows oraz należące do rodziny UNIX Apple macOS i posiadający wiele różnych dystrybucji (odmian) Linux. Królem tego segmentu rynku jest Windows. To właśnie ten system operacyjny kontroluje komputery setek milionów użytkowników na całym świecie. Swoją popularność zawdzięcza dostępności. Jest on sprzedawany wraz z komputerami wszystkich producentów poza Apple. Co więcej, do jego instalacji wystarczy pobranie plików instalacyjnych ze strony Microsoftu. Wspomniane Apple na własność ma swój własny system – macOS. Filozofia tej firmy jest całkowicie odmienna od tej przyjętej przez Microsoft. Aby móc korzystać z oprogramowania Apple, konieczny jest zakup komputera Apple – stacjonarnego iMac lub laptopa z linii MacBook. Nie istnieje również możliwość pobrania macOS z witryny producenta. Choć są podejmowane udane próby instalacji tego systemu operacyjnego na innych komputerach, należy pamiętać, że jest to nielegalne. Ostatnim liczącym się typem wśród desktopowych platform jest system operacyjny Linux. Jest to darmowy system, który można legalnie pobrać z internetu i zainstalować na dowolnym komputerze. Cechą charakterystyczną Linuxa jest wielość dystrybucji – od najpopularniejszej i najłatwiejszej w obsłudze platformy Ubuntu, przez PopOS! czy też bardziej podobny do Windowsa Linux Mint po systemy polecane dla użytkowników o większej wiedzy technicznej, takie jak Fedora czy Arch.

W segmencie mobilnych systemów operacyjnych sytuacja jest jeszcze prostsza. Przegrana w poprzedniej dekadzie walka o klienta doprowadziła do upadku platform takich jak Windows Phone (stworzony przez Microsoft), badaOS (Samsung) czy Symbian (głównie Nokia). Na rynku pozostali tylko dwaj liczący się gracze – oprogramowanie Android oraz Apple rozwijający system operacyjny iOS dla smartfonów iPhone i iPadOS dla tabletów iPad. O zwycięstwie tych platform zadecydowała duża liczba dodatkowych programów, które mogli instalować użytkownicy. W tym przypadku powtarza się sytuacja z segmentu systemów dla komputerów. Android to oprogramowanie o charakterze otwartym, które może wykorzystać każdy producent smartfonów. Istnieją dwie jego wersje. Najpowszechniejsza to Android z GMS (Google Mobile Services), czyli usługami Google. Posiadanie certyfikacji Google umożliwia producentowi instalowanie programów takich jak Dysk Google, YouTube czy Google Pay. GMS daje także dostęp do zasobów aplikacji ze sklepu Google Play. Druga, mniej popularna wersja to Android bez GMS. Przykładem są smartfony Huawei z dostępem do własnych usług, czyli Huawei Mobile Services (HMS). iOS to z kolei zamknięte oprogramowanie, czyli takie, z którego można korzystać tylko na urządzeniach koncernu Apple.

Który system operacyjny wybrać?

Ile osób, tyle opinii, co oznacza, że nie da się jednoznacznie stwierdzić, który system operacyjny jest najlepszy. Zależy to bowiem od tego, do czego ma on służyć, jak ważne są dla danej osoby kwestie bezpieczeństwa oraz jak ważna jest uniwersalność. Nie mniej istotna jest także zasobność portfela. W przypadku systemów komputerowych najbardziej uniwersalnym jest bez wątpienia Windows. To na ten właśnie system jest najwięcej programów i gier. To także on jest najczęściej wykorzystywany w pracy, dzięki czemu po przesiadce na prywatny komputer nie trzeba zmieniać przyzwyczajeń, przypominać sobie innych niż na macOS skrótów klawiszowych. Wadą jest… popularność Windowsa, która objawia się dużą liczbą wirusów pisanych na tę platformę. Nie należy się więc zastanawiać, czy potrzebne są aktualizacje systemu operacyjnego. Są one dobrą linią obrony przed atakami hakerskimi.

System operacyjny Apple charakteryzuje się z kolei świetną optymalizacją, doskonałą współpracą z innymi urządzeniami Apple i dopracowanymi programami dla profesjonalistów. Z tego względu komputery iMac i MacOS cenione są przez m.in. grafików i programistów. Minusem są ceny urządzeń Apple. Systemy z rodziny Linux są zaś bezpieczniejsze, ponieważ (ze względu na małą popularność) nie napisano na nie tak wiele złośliwego oprogramowania. Działają ponadto sprawnie nawet na tanich komputerach. Jako jedyne pozwalają także na zmianę środowiska graficznego. Niewiele jest jednak programów, które można na Linuxach instalować.

Wybierając system operacyjny dla smartfonów, decyzja ogranicza się do iPhone’ów i iPadów oraz urządzeń innych producentów. Te pierwsze są dobrze zoptymalizowane, co oznacza, że działają szybko. Co więcej, są świetnym uzupełnieniem komputera Apple. Zaletą jest także polityka aktualizacyjna firmy. Smartfony i tablety Apple otrzymują nowe wersje systemów przez 5 lat. Tego niestety brakuje w świecie rywala. Plusem Androida jest większy wybór spośród konstrukcji z różnych segmentów cenowych. Wśród producentów wybierających ten system jest też po prostu większa konkurencja, co pozytywnie wpływa na wprowadzanie nowinek technicznych, które konserwatywne Apple przedstawia znacznie później.

Podobne artykuły